Kolęda Juliusza Słowackiego

Rzadko widzi się tę kolędę i prawie nigdy już nie śpiewa, chociaż jeszcze na początku XX wieku była popularną. Chciałam ją przypomnieć ze względu na jej urok i miejsce w naszej literaturze pięknej, a także dlatego, że 2009 rok jest rokiem  Juliusza Słowackiego, w tym roku bowiem przypada 200 rocznica jego urodzin i 160 rocznica jego śmierci.

Chrystus Pan się narodził...

Świat się cały odmłodził...

Et mentes...

Nad sianem, nad żłóbeczkiem

Aniołek z aniołeczkiem

Ridentes...

Przyleciały wróbelki

Do Panny Zbawicielki

Cantantes...

Przyleciały łańcuchy

Łabedzi, srebrne puchy

Mutantes...

Puchu wzięła troszeczkę,

Zrobiła poduszeczkę,

Dzieciątku...

Potem go położyła
I sianem go nakryła
W żłobiątku.


Ta miniatura liryczna, kolęda, pochodzi z dramatu Juliusza Słowackiego "Złota Czaszka". Miejscem wydarzeń dramatu jest stary szlachecki dworek w Krzemieńcu, pełen prostoty, polskości i czci dla Bogurodzicy. Złota Czaszka to imię jego właściciela, a czas przedstawiony w dramacie to najazd szwedzki na Polskę w 1655r., za panowania Jana Kazimierza.
Kolęda jest pełna serdeczności i radości; zdrobnienia wyrażają czułość, a wtrącone łacińskie zwroty, chociaż w sposób żartobliwy przypominają o makaronizmach używanych przez szlachtę, to nie wyśmiewają tej cechy; oddają natomiast styl epoki i tworzą nastrój pogody i lekkości.
Dodają, że nie tylko świat się odrodził,
ale także dusze (et mentes),
że anioły się śmieją (ridentes),
wróbelki śpiewają (cantantes),
a łabędzie przyleciały zaoferować (mutantes, w znaczeniu "wymienić na coś")
Pannie Zbawicielce "srebrne puchy".
*****

*****
http://www.kartki.lagata.pl/